Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliklerinin Giderilmesine İlişkin Somut Önerilerimiz

8 Mart Dünya Kadınlar Günü ile birlikte Denge ve Denetleme Ağı olarak çalıştığımız reform  alanlarının bazılarına ilişkin kadınların aktif katılımı ve toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin  giderilmesine yönelik somut önerilerimizi tekrar hatırlatmak istiyoruz. 

Yasamada Kadınların Temsilini Arttırmak 

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kadınların temsil düzeyi oldukça sınırlı kalmaya devam etmektedir.  Bunun temel nedeni siyasi partilerin aday belirleme süreçlerinde demokratik mekanizmaların işlememesidir. 

Ayrıca, yasamada kadınların eşit temsilini sağlayacak ek önlemler Türkiye’deki bu temel sorunu  gidermeye yardımcı olabilir. Bunların başında ise aday belirleme süreçlerinde uygulanan fermuar sistemi  gelmektedir. Benzer şekilde yasama süreçlerine kadın ve LGBTİ+ hakları alanında çalışan sivil toplumun etkin  katılımı ve yasaların, yasalaşma ve sonrasında toplumsal cinsiyet perspektifinden etki analizlerinin yapılması,  toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini gidermede büyük önem taşımaktadır. 

Yürütme İçerisindeki Çoğulculuğu Arttırmak 

Yürütme erkinde de kadın temsili oldukça sınırlı kalmaktadır. Her ne kadar bunun temel nedeni kadınların  eğitim ve iş gücüne genel olarak katılımlarının önündeki kültürel ve kurumsal engeller ve kısıtlamalar olsa da,  yürütmede ayrımcılığın önüne geçecek olan önemli bir unsur liyakat prensibinin etkin şekilde işletilmesidir.  Bu nedenle kamu alanında işe alımlarda objektif cinsiyetsizleştirilmiş kriterlerin belirlenmesi gerekmektedir.  Diğer yapısal engellerin giderilmesinin yanında bu tip düzenlemeler yürütme erki içerisinde kadın temsilini  arttırma yönünde fayda sağlayabilir. 

Yargı Kurumları / Kurullarında Kadın Temsilini Garanti Altına Alacak Düzenlemeler 

Etkin işleyen bağımsız ve tarafsız yargı erki kadınların ve toplumdaki tüm kesimlerin yaşadıkları  hak kayıplarının giderilmesinde ve yargıya toplumsal güvenin sağlanmasında oldukça önemlidir. Yargı  kurumları ve kurullarında kadın temsilini garanti altına alacak önlemler ve düzenlemeler yapılmalıdır. Yargı  mensuplarının toplumsal cinsiyet konusunda ilgili yasal mevzuata ve uluslararası anlaşmalara yönelik  farkındalık ve bilgilerinin artırılması gerekmektedir. Yargının sivil izlenmesini sağlayacak önlemler alınmalıdır.  Özellikle kadın ve nefret cinayetlerinde görünür olan, evde ve kamusal alanda toplumsal cinsiyet temelli  şiddet gibi Türkiye’nin süregelen sorunlarının büyük bir parçası olan yargı kararlarının önlenmesi bağlamında  sivil izleme yöntemi büyük önem taşımaktadır.  

Kadınların Yerelde Yaşadıkları Sorunları Kadınların Etkin Katılımıyla Çözmek  

Yerel yönetimlerde kadın temsilini arttıracak düzenlemelere acilen ihtiyaç vardır. Kadınların yerelde  yaşadıkları sorunları yine kadınların etkin katılımını sağlayacak biçimde çözüm önerileri sunan komisyonlar  yerel yönetim meclislerinde kurulmalı ve yerel yönetimlere etkin sivil toplum ve vatandaş katılımı  sağlanmalıdır. Bu çerçevede, UNESCO 2004 - Kadınların Kent Hakkı Şartı, Avrupa Yerel Yaşamda Kadın Erkek  Eşitliği Şartı ve Kentte İnsan Haklarının Korunması Avrupa Şartı tüm belediyeler tarafından onaylanmalı  ve yerel seviyede eşitlik eylem planları geniş katılımla hazırlanmalıdır. Bu eylem planlarının uygulama  denetiminin etkin sivil toplum katılımıyla ve izleme kurulları aracılığıyla sağlanmasına yönelik düzenlemeler  yapılmalıdır.  

Medyanın Eşitlikçi Temsili  

Medya kadına karşı şiddet haberlerini verirken; şiddet uygulayan tarafın suçunu yok saymamalı ya da onu  masumlaştırmamalıdır. Suçu hafifleten nedenler parlatılmamalıdır. Yargılayıcı ve hedef gösterici söylemler  haber metninde yer almamalıdır. “Kadın” vurgusu kadını ikincil bir konuma indirgemeden yapılmalıdır.  Kullanılan görseller konusunda duyarlı olunmalıdır. Haber konusu olan olayın akışını olumsuz etkileyen  haberler gerekirse yapılmamalıdır. Haberlerle birlikte diziler, yarışma programları ve medyanın sunduğu  tüm içerikler toplumsal cinsiyet eşitliği gözetilerek ve toplumsal cinsiyet eşitliğine dair farkındalık yaratacak  biçimde yer almalıdır. 

Ve pandemiyle derinleşen eşitsizlikler karşısında, tüm bu alanlarda önlemlerin acil olarak  alınması gerekmektedir. DDA olarak hükümete, muhalefete ve tüm yetkililere bunu bir kez daha  hatırlatıyoruz.

Çağrı Metnimize Ulaşmak İçin: 

https://www.dengedenetleme.org/yayin/178/Toplumsal-Cinsiyet-Esitsizliklerinin--Giderilmesine-iliskin-Somut--onerilerimiz-